Son dönemde Türkiye'nin kırsal alanlarında yaşanan çoban sıkıntısı, tarım sektörünün geleceğini tehdit eder hale geldi. Çiftçiler, yüksek maaş tekliflerine rağmen nitelikli çoban bulmakta zorlandıklarını ifade ediyorlar. Özellikle büyükbaş ve küçükbaş hayvancılıkla uğraşan işletmeler, uzman eleman bulamamanın yanı sıra, hayvanların bakımının da aksamaya başladığını belirtmekte. Peki, bu durumun arkasında yatan nedenler neler? İşte bu sorunun yanıtlarını ve nitelikli çoban bulmanın zorluklarını birlikte inceleyelim.
Türkiye’de hayvancılıkla uğraşan birçok çiftçi, talep edilen çoban maaşlarını 100 bin liraya kadar çıkararak ilan vermekte. Ancak, bu kadar yüksek bir maaş tutarı dahi kırsal kesimdeki iş gücünü çekmek için yeterli olmamaktadır. İşin arka planında yatan sebepleri incelediğimizde, ilk olarak kültürel ve sosyal noktalar göze çarpmaktadır. Genç kuşak, köy hayatını tercih etmek istemiyor. Şehirlerde daha az zahmetli ve daha yüksek kazanç vaat eden iş imkanları sunulması, gençlerin kırsaldan kopmasına neden oluyor. Bu duruma ek olarak, hayvancılık sektörünün getirdiği zorluklar ve ağır çalışma şartları, özellikle gençler arasında çobana olan ilgiyi azaltmaktadır.
Bunun yanında, çobanlık mesleğinin yeterince prestijli görülmemesi, bu mesleği seçmek isteyenlerin de sayısını azaltmaktadır. Aileler, çocuklarını daha 'prestijli' mesleklere yönlendirmeyi tercih ediyor. Bu durum, tarım ve hayvancılık sektörlerinin geleceği için alarm zilleri çalmaktadır. Eğer nitelikli iş gücü bu kadar azalmaya devam ederse, yerli üretim tehdit altına girebilir.
Çiftçiler, çoban bulmakta yaşadıkları sorunlar nedeniyle çeşitli çözüm arayışları içerisine girmiş durumda. Bazı çiftlikler, çobanlarına ek olarak sosyal yardımlar sunarak ve onların hayat şartlarını iyileştirerek kalifiye işe alım sağlamaya çalışıyor. Ücret dışında, barınma, yemek gibi imkanlar sunan bazı işletmeler, iş gücünü çekmekte daha fazla başarılı olabiliyor. Ayrıca, belli bölgelerde kadın çobanların istihdam edilmesi de potansiyel bir çözüm olarak gündeme gelmekte. Kadınlar, hayvan bakımında daha titiz ve dikkatli oldukları için bu noktada önemli bir avantaj sağlayabilir.
Son olarak, devlet destekli projeler ve tarım teşvikleri çerçevesinde, çobanlık mesleğine yönlendirme yapmak, tarım eğitimlerine katılımı artırmak gibi birçok yol ile bu sorunları hafifletmeye yönelik adımlar atılabilir. Tarım ve Orman Bakanlığı'nın, kırsaldaki istihdamı artıracak projeler üzerinde durması ve gençlerin tarım alanında çalışma isteklerini teşvik edecek projeler geliştirmesi hayati önem taşımakta. Ayrıca, meslek liselerinde tarım ve hayvancılık bölümlerinin daha cazip hale getirilmesi, gençlerin bu sektörde istihdam edilmelerinin önünü açabilir.
Sonuç olarak, Türkiye'de çoban bulmakta yaşanan sıkıntılar, sadece bir iş gücü sorunu değil, aynı zamanda toplumsal ve kültürel değişikliklerin de bir yansımasıdır. Çiftçilerin dertlerine kulak vermek ve bu noktada sürdürülebilir çözümler üretmek, tarım sektörünün geleceği için kaçınılmaz hale gelmiştir. Eğer bu konuda ciddi adımlar atılmazsa, hem tarım sektörü hem de hayvancılık önemli zorluklarla karşı karşıya kalacaktır. Çoban sıkıntısı, ilerleyen yıllarda daha da derinleşebilirken, genç nüfusun tarım sektörüne çekilmesi için köklü değişiklikler yapmaya artık zaman geldiğini gözler önüne sermektedir.